Gelegen in Rotterdam, nabij Den Haag en Delft.

Geschiedenis Landgoed De Tempel

Het landgoed De Tempel ontleent zijn naam aan het slot en “hoge heerlijkheid” De Tempel onder Berkel, grenzend aan Overschie.

De naam De Tempel verwijst naar het latijnse templa, een balk ( schoor ), die dient om een sluisdeur open te houden, zodat het water door kan stromen. De naam werd in de middeleeuwen ook gegeven aan een plaats waar water in- en uitgelaten werd. Volgens een oorkonde bestond De Tempel reeds in het jaar 1290.

De Tempel bezat van oudsher hoge en lage rechtspraak. De Tempel was vanouds vrij van "schot, lot ende beeden en grooten thienden"

Rond 1592 bezat Johan van Oldenbarnevelt , Nederlands staatsman (1547-1619), vijf heerlijkheden. De voornaamste was De Tempel – de enige “hoge heerlijkheid” met eigen halsrechtspraak Op de Tempel stond een boerderij, met een kamer gereserveerd voor ”de heer” als hij kwam overnachten.

Ook heeft op de Tempel een houten galg gestaan. Nadat de Heerlijkheid drooggemaakt was heeft men in het najaar van 1777 van twee stenen pilaren met een zwaar stuk ijzer er op een galg gemaakt.

De oorsprong van de heerlijkheid De Tempel bij Berkel en Rodenrijs ligt in het duister. Haar geschreven geschiedenis begint in 1384. De heerlijkheid treedt dan in het licht als een minuscuul gebiedje ( ongeveer 11 ha ), dat uitzonderlijk is begiftigd. Het is namelijk een hoge heerlijkheid, met lage en hoge rechtspraak, vrijgesteld van allerlei financiële feodale verplichtingen en met een eigen toegangsweg. De eeuwen door werd deze “hoogheid” zorgvuldig in ere gehouden. In 1384 blijkt de heerlijkheid allodiaal bezit te zijn van Kerstine van Zuydwye, vrouwe van Rodenrijs. Vanaf dat jaar zijn de heren van de Tempel verder bij naam bekend. Enige van hen werden hierboven vermeld. Als Johan van der Hoeven in 1715 De Tempel koopt, laat hij de oorspronkelijke “hofstad” slopen. Het veen wordt gedolven. De ontstane plas wordt later weer drooggelegd. De grond wordt opnieuw in cultuur gebracht. De naam “De Tempel” en de heerlijke rechten werden overgeheveld naar een nabijgelegen goed in Overschie, dat reeds in bezit was van deze Johan van der Hoeven. In 1795 wordt de heerlijkheid een gemeente.

In de negentiende eeuw blijkt deze geen enkele inwoner te tellen. In 1855 wordt ze samengevoegd met de gemeente Berkel en Rodenrijs. In de 17e eeuw bezat de familie van Oldenbarnevelt de heerlijke rechten over De Tempel, toen nog een buurtschap op de plaats van het gesloopte slot. Johan van der Hoeven bouwde in het begin van de 18e eeuw een landhuis op de plek van het huidige landgoed. Hij bracht de door hem verworven heerlijke rechten van De Tempel over op het nieuw gebouwde landhuis dat door hem en volgende eigenaren werd vergroot en uitgebreid. Omstreeks 1938 is het buiten verkocht aan de familie van Beek. Deze liet het oude gebouw afbreken om een nieuw woonhuis te bouwen. De architekt was Sutterland Sr. De familie Van Beek verkocht dit buitenhuis de Tempel in 1946 voor f 100.000 aan de gemeente Rotterdam onder de voorwaarde dat de tuin in zijn bestaande vorm behouden en onderhouden werd en op voorwaarde dat het landgoed gebruikt zou blijven voor het publieke belang. Deze functie zal het ook behouden als zorgresidentie "Residence Oldenbarnevelt"

Beeldentuin
Aan de rand van de vijver voor het landhuis lag de beeldengroep "Lot en zijn dochters". De originelen zijn overgebracht naar het depot van het Historisch Museum.Op het langgoed stonden verder een groot aantal bijzondere zandstenen beelden die op dit moment in opslag staan en welke na restauratie weer teruggeplaatst zullen worden.

Vleermuis reservaat
Het landgoed De Tempel herbergt een tal dieren. Zo komen er 51 soorten broedvogels en is de noordrand van het landgoed uitgeroepen tot vleermuisreservaat. Er komen 6 soorten vleermuizen voor van de 17 in ons land aanwezige soorten.

De oude eik
Landgoed De Tempel is een monumentale buitenplaats met een evenzo bijzondere tuin. Het landgoed is sinds het jaar 2000 een rijksmonument. Wellicht staat in dit park de oudste en dikste eik van Rotterdam. De boom is tussen 1840 en 1850 geplant en heeft een omtrek van 400cm (afbeelding midden). Achter op het terrein staat ook nog een oude beuk.

Geschiedenis landgoed Nieuw Rhodenrijs

Het landgoed Nieuw Rhodenrijs is direct naast het landgoed De Tempel gelegen. De geschiedenis is echter veel jonger. De welgestelde Rotterdamse familie van de havenbaron J. van Hoboken liet in Overschie de buitenplaats Nieuw Rhodenrijs in 1933 bouwen. De familie kocht landerijen aan de Delftweg en liet hierop door de architect Pouderoyen een groot landhuis bouwen. Samen met het landhuis werden de landerijen omgevormd tot een grote uitgestrekte aangelegde tuin. (5 rijksmonumenten)

In 1997 is het landgoed door de gemeente Rotterdam aangekocht en de laatste jaren heeft het landgoed ten dienste gestaan voor de opvang van dak- en thuislozen (verslaafden) Op 10 juli 2010 heeft een grote uitslaande brand veel schade toegebracht. Het is van het grootste belang dat het gebouw nu snel gerestaureerd wordt.

Monumentale tuin
In de loop der jaren is de tuin, hoewel in opzet nog duidelijk herkenbaar, op onderdelen gewijzigd: Op het achterterrein is een tennisbaan aangelegd. De bruggen naar de verschillende weidekavels zijn vervangen door een meer eigentijds type en vallen buiten de bescherming. De oorspronkelijke witte Art Deco lantaarns zijn recent vervangen. De gemengde tuinaanleg in een half-open (Engelse) landschapsstijl wordt afgewisseld met een geometrisch aangelegd gedeelte van rechthoekige ommuurde terassen uitgevoerd in donkere handvormsteen met omliggende, ommuurde borders overgaand in open, door sloten en bossages omzoomde, weidekavels met boomcoulissen en enkele fraaie solitairen.

De noordelijk gesitueerde, in rode klinkers uitgevoerde, brede oprijlaan heeft voor het huis een laanbeplanting van kastanjebomen. Voor het huis wordt de laan over een sloot geleid door een zorvuldig gemetselde brug met lage borstwering en blauw geglazuurde afdektegels en aan weerszijden lantaarns conform de rondboogbrug aan de straat. Tussen het toegangshek en de brug van de met klinkers bestraatte oprijlaan aan weerszijden twee losstaande gemetselde pijlers met blauw geglazuurde tegels en lantaarns. Ter hoogte van het landhuis bevindt zich rechts nog een derde pijler met lantaarn. De oprijlaan loopt via de poortdoorgang door over het landgoed en maakt een bocht nabij de perceelsgrens.